Sâm dây có phải là sâm Ngọc Linh không? Cùng tìm hiểu cách phân biệt 2 loại sâm quý hiếm, giá trị dinh dưỡng, công dụng và cách nhận biết thật – giả chi tiết nhất.

Sâm Ngọc Linh được mệnh danh là ‘quốc bảo Việt Nam’, nhưng nhiều người lại dễ nhầm với sâm dây – loại dược liệu phổ biến ở Tây Nguyên.

Vì sao nhiều người nhầm lẫn giữa sâm dây và sâm Ngọc Linh? 

Người ta thường nhầm lẫn giữa sâm dây và sâm Ngọc Linh do cả hai đều là những loại sâm có giá trị dược liệu và có tên gọi tương tự nhau. Tuy nhiên, sâm Ngọc Linh là loại sâm đặc hữu, quý hiếm và có hàm lượng saponin cao vượt trội, trong khi sâm dây có giá rẻ hơn và dễ kiếm hơn. 

Vậy sâm dây và sâm Ngọc Linh khác nhau như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

Sâm dây là gì? 

Tên khoa học, vùng trồng 

Sâm dây có tên khoa học là Codonopsis javanica, thuộc họ hoa chuông. Sâm dây Ngọc Linh hay còn gọi là Đẳng Sâm, là một loại dược liệu quý phân bố chủ yếu tại khu vực Đông Bắc Á, đặc biệt phổ biến ở Trung Quốc. Tại Việt Nam, từ năm 1961, các nhà nghiên cứu của Viện Dược liệu Trung ương đã tiến hành khảo sát thực địa và phát hiện Đẳng Sâm mọc tự nhiên tại nhiều tỉnh miền núi phía Bắc như: Sơn La, Lào Cai, Lạng Sơn. Ngoài ra, cây còn được tìm thấy ở một số tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên như: Lâm Đồng và Gia Lai.

Sâm dây Ngọc Linh thường sinh trưởng trong các khu rừng thưa, dưới tán của những cây gỗ lớn, nơi có độ ẩm và ánh sáng phù hợp để phát triển.

Hình dáng, đặc điểm thực vật học

• Thuộc loài cây thân cỏ, dây leo, thường mọc trên các vùng núi cao, ở nơi có bóng râm.
• Có thời gian sống tương đối lâu. 
• Thân cây có thể mọc thành từng cụm vào mùa xuân, bò lan dưới đất hoặc mọc leo lên một vật hay một cây khác.
• Lá mọc cách có hình trứng hoặc trứng tròn. Hoa có màu xanh nhạt; còn quả nhỏ có hạt màu nâu, sẽ nứt ra khi chín với mùa quả vào khoảng tháng 9, tháng 10 hằng năm.
• Củ màu nâu nhạt, mọc sâu bên dưới lòng đất, nhìn giống như củ nhân sâm, được thu hoạch vào khoảng thời gian từ tháng 11 đến tháng 5 và thường được sử dụng làm thuốc.
• Sở hữu mùi thơm nhẹ đặc trưng, vị hơi ngọt.

Công dụng phổ biến

Rễ Sâm dây Ngọc Linh (hay còn gọi là Đẳng sâm) có vị ngọt, tính bình, mang lại nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như: bổ tỳ, kiện vị, ích khí, sinh tân dịch và giải khát. Loại dược liệu này thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị các chứng bệnh như: tỳ vị suy yếu, phế khí hư nhược, kém ăn, đại tiện lỏng, mệt mỏi, khát nước, suy nhược cơ thể sau khi ốm, lòi dom, sa tử cung, băng huyết, rong huyết, thiếu máu, vàng da, tăng bạch cầu, viêm thận, phù chân đau, và tình trạng nước tiểu có albumin. Ngoài ra, sâm dây còn giúp:

• Bồi bổ sức khoẻ và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể
• Có lợi cho hệ tuần hoàn 
• Tác dụng kháng viêm 
• Có lợi cho hệ tiêu hóa 
• Tác dụng tốt đối với hệ tim mạch 

Phân loại

Sâm dây đỏ, sâm dây trắng, sâm dây rừng tự nhiên.

Sâm Ngọc Linh là gì? 

Nguồn gốc

Là loài đặc hữu Việt Nam, tên khoa học Panax vietnamensis. Chỉ mọc ở vùng núi Ngọc Linh (Quảng Ngãi, Quảng Nam). Từ xưa được người dân Xơ Đăng dùng làm thuốc để chữa bệnh hoặc mang theo để đi rừng. 

Đặc điểm nhận dạng

Bề mặt vỏ củ sâm Ngọc Linh xù xì, thô ráp do sinh trưởng trong điều kiện tự nhiên. Đốt mắt sâm có nhiều rễ bám, có u cục ở gốc, khoảng cách các mắt không đều, nằm so le (hình đốt trúc). Mỗi năm phát triển một đốt. Sâm có mùi thơm đặc trưng, vị đắng.

Giá trị y học

Chứa hơn 50 saponin, giúp tăng miễn dịch, hỗ trợ phòng chống ung thư, cải thiện trí nhớ, giảm stress, mệt mỏi, lo âu. Ngoài ra, còn hỗ trợ chống trầm cảm, cải thiện sức khỏe tinh thần. Giúp giảm ho, long đờm và hạ áp. 

Phân biệt sâm dây và sâm Ngọc Linh

Cách nhận biết sâm Ngọc Linh thật – tránh mua nhầm 

Kiểm tra củ 

Dựa vào bề ngoài và hình dạng củ, có thể chia sâm làm 3 dạng: dạng bó củ, dạng con quay và dạng củ cà rốt. 

Màu sắc: nâu hoặc vàng xám, có những vết nhăn dọc, mảnh, có nhiều sẹo do thân khí sinh tàn lụi để lại. 

Quan sát nhãn mác, nguồn gốc, giấy kiểm định

Sâm Ngọc Linh được cung cấp bởi những đơn vị uy tín, được công nhận và cấp chỉ dẫn địa lý cho vùng trồng tại khu vực núi Ngọc Linh.

Cảnh báo hàng giả

Nhiều nơi trộn sâm dây hoặc tam thất thành “sâm Ngọc Linh”. Điều này ảnh hưởng đến niềm tin của người dùng. Và khiến cho người dùng gặp nhiều khó khăn trong việc tìm mua sâm Ngọc Linh thật. 

Giá bán và nơi mua uy tín 

Tùy vào khối lượng, nguồn gốc, vùng trồng mà sâm Ngọc Linh có giá bán khác nhau. Có khi giá lên đến hàng chục triệu hoặc trăm triệu cho một ký sâm. 

Gợi ý tiêu chí chọn nơi bán uy tín

Khách hàng nên chọn các đơn vị được cấp chứng nhận địa lý và chứng nhận nguồn gốc sâm Ngọc Linh rõ ràng. 

Nếu bạn chưa biết thương hiệu nào thì có thể tham khảo ngay sâm Ngọc Linh chính gốc tại Sâm Ngọc Linh K5. Ở đây, tất cả sản phẩm sâm đều được gắn tem truy xuất nguồn gốc. Đặc biệt, tháng 10/2025, K5 vinh dự khi được Đại diện Chi cục Kiểm lâm trao công nhận mã số vùng trồng cho cây sâm Ngọc Linh. Đây là sự kiện quan trọng giúp nâng cao uy tín, chất lượng sâm và là cơ hội quý giá để xuất khẩu sang thị trường quốc tế.

Với những thông tin nêu trên, có thể khẳng định rằng sâm dây không phải là sâm Ngọc Linh.

Trước khi quyết định mua bất kỳ thảo dược hay sản phẩm nào, chúng ta cần tìm hiểu rõ ràng về nguồn gốc và xuất xứ của chúng. Để đảm bảo được sức khỏe, phát huy tối đa công dụng của sản phẩm và tránh việc dùng không đúng, hoặc hàng giả xuất hiện tràn lan trên thị trường. 

Hãy là người tiêu dùng thông minh – tìm hiểu kỹ trước khi mua hàng bạn nhé!

Xem thêm: Phân Biệt Sâm Ngọc Linh Thật và Giả