Cuộc gặp mặt lịch sử của những nhà phát hiện và nghiên cứu về cây Sâm Ngọc Linh

Tối ngày 17/09, Sâm Ngọc Linh Kon Tum K5 kết hợp với UBND tỉnh Kon Tum đã tổ chức đêm Gala Dinner với chủ đề “Tôn vinh và Tri ân các nhà nghiên cứu bảo tồn, phát triển cây Sâm Ngọc Linh”. Đây được coi là cuộc gặp mặt lịch sử khi có mặt một cách đầy đủ nhất các nhà khoa học từ những người đầu tiên tìm ra cây Sâm Ngọc Linh cho đến nhiều thế hệ các nhà nghiên cứu.   

Đêm Gala Dinner này là sự kiện nằm trong chương trình “Về nguồn” nhằm tri ân và tôn vinh những đóng góp của các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học, cùng các vị lãnh đạo, các cơ quan quản lý từ trung ương tới địa phương qua các nhiệm kỳ – những người đã có công lớn lao trong việc phát hiện cây Sâm Ngọc Linh, từ những ngày đầu tiên được tìm thấy từ năm 1973 và giữ gìn, phát triển cho tới ngày nay. Chương trình với sự tham gia của rất nhiều những chuyên gia, nhà nghiên cứu lớn như: Dược sỹ Đào Kim Long (người đầu tiên tìm ra cây Sâm Ngọc Linh), GS.TS. Trần Công Luận – Nguyên GĐ Trung tâm Sâm và Dược liệu Tp.HCM,  GS.TS. Dương Tấn Nhựt – Phó Viện trưởng Viện Sinh học Tây Nguyên, GS.TS. Nguyễn Minh Đức – Trưởng Khoa Dược Đại học Tôn Đức Thắng,… 

Những tìm tòi, các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học đã tạo cơ sở cho các doanh nghiệp phát triển và nâng cao giá trị của loài dược liệu quý Sâm Ngọc Linh. Sâm Ngọc Linh Kon Tum K5 là một trong những doanh nghiệp như vậy. Trong hơn 25 năm qua, thương hiệu đã thực hiện việc bảo tồn, gìn giữ và đến nay đã phát triển thành công hàng nghìn héc-ta Sâm Ngọc Linh trong điều kiện tự nhiên. Bên cạnh đó còn nghiên cứu, đầu tư để phát triển nhiều dòng sản phẩm có lợi cho sức khỏe từ cây sâm Ngọc Linh, tạo công ăn việc làm và sinh kế cho nhiều người dân. 

Nhận thấy được tầm quan trọng và những giá trị của loài sâm quý hiếm, “Quốc bảo của Việt Nam, thương hiệu đã kết hợp với UBND tỉnh Kon Tum tổ chức nên buổi Gala Dinner. Đây cũng là dịp giúp mọi người cùng nhìn lại chặng đường dài gìn giữ và phát triển Sâm Ngọc Linh của thương hiệu và của những người đã có đóng góp quý báu nhằm giúp bảo vệ cây Sâm khỏi nguy cơ bị tuyệt chủng. 

Tại sự kiện, Dược Sỹ Đào Kim Long đã có những chia sẻ chân tình về việc phát hiện ra cây Sâm Ngọc Linh: “Rất may mắn đến 9 giờ sáng ngày 19.03.1973, phát hiện được cây đầu tiên. Sau đó, chúng tôi đến trung tâm của nó và tìm ra khu vực rất rộng lớn. Sâm lúc đó nhiều lắm, không như bây giờ do quá trình khai thác sử dụng nhiều. Cây Sâm Ngọc Linh sau khi phát hiện mang tên là cây thuốc giấu và được đóng gói gửi ra chiến trường làm nghiên cứu, ban đơn vị y tế quân khu 5 đặt tên là sâm K5. Cây sâm ấy, được mọc hàng ngàn năm ở núi Ngọc Linh và đến bây giờ được phát triển ở nhiều nơi. Nó chỉ mọc ra ở núi Ngọc Linh, các vùng chỉ dẫn địa lý đấy là núi Ngọc Linh mới được khai tên là Sâm Ngọc Linh và tên Sâm Ngọc Linh bắt nguồn từ đấy”. 

Cũng trong buổi giao lưu và chia sẻ, GS.TS. Nguyễn Minh Đức giảng viên cao cấp trường Đại học Tôn Đức Thắng cũng đã bày tỏ những tri ân của mình vì đã tạo điều kiện gặp gỡ lịch sự như vậy và những điều bất ngờ trong quá trình nghiên cứu. “Chúng tôi đã có cơ hội nghiên cứu Sâm Ngọc Linh (Sâm Việt Nam) nhiều năm. Nhưng đây là đầu tiên, là cuộc họp lịch sử mà có thể có mặt một cách đầy đủ nhất của các nhà khoa học từ những người đầu tiên tìm ra cây Sâm Việt Nam đó là cựu Dược sỹ Đào Kim Long và nhiều thế hệ các nhà nghiên cứu với nhiều thành phần khác nhau về nuôi trồng, nhân giống, phát triển, hóa học, dược lý lâm sàng và sản phẩm. Rất nhiều cuộc gặp khác, hội thảo khác khác thậm chí là do Bộ KHCN, Bộ Y tế tổ chức, nhưng số lượng những người đã nghiên cứu về Sâm Việt Nam chưa bao giờ đông đủ như ngày hôm nay. 

Khi nghiên cứu chúng tôi e rằng nó không có gì mới vì tất cả các loài sâm trên thế giới vào thời điểm năm 60 đến băm 70 đã nghiên cứu gần hết. Sâm mới như vậy khó kỳ vọng có những chất gì độc đáo. Nhưng mà quá trình nghiên cứu mang lại kết quả ngoài tưởng tượng. Trong giai đoạn nghiên cứu, chúng tôi đã phát hiện hơn 50 hợp chất saponin, trong đó có 24 hợp chất saponin mới lần đầu tiên công bố trên thế giới. Và chúng tôi đặt tên là Vinaginsenoside, Vina có nghĩa là Việt Nam”. 

Ngoài ra, tại buổi giao lưu trong đêm gala dinner, GS.TS. Trần Công Luận – Nguyên giám đốc trung tâm Sâm và Dược Liệu TP. HCM cũng đã có những chia sẻ về quá trình nghiên cứu và công bố hợp chất saponin của mình: “Bất kỳ ở hội thảo nào cũng đều nói 52 hợp chất và tác dụng của Sâm Ngọc Linh và tồn tại đã hơn nửa thế kỷ. Chính vì vậy, trong một hội thảo gần đây ở Quảng Nam, tôi liên hệ với các nhóm nghiên cứu, tập hợp lại và đưa ra con số mới giống như phá mốc 52 hợp chất saponin và chúng tôi đẩy lên là 103 hợp chất trên cơ sở của các khảo sát dưới các bộ phận dùng dưới mặt đất, trên mặt đất kể cả những dạng sản phẩm mang tính chế biến.

Trên cơ sở đó đẩy giá trị và số lượng của thành phần hợp chất saponin và những hợp chất khác lên đến 103. Trên cơ sở chưa tính đến các thành phần trong tinh dầu nếu cộng thêm thành phần tinh dầu là có thể lên tới 200. Sự vật đang chuyển đổi nói đến Sâm Ngọc Linh là 52 hợp chất thì không còn hợp lý nữa. Nó đã lạc hậu và nên thay đổi theo biến chuyển của thế giới và thế giới cũng đang đi như vậy”.

Ông Trần Hoàn – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum chia sẻ trong buổi gala dinner: ”Sự hình thành và phát triển của vùng Sâm Ngọc Linh và Công ty Cổ phần sâm Ngọc Linh Kon Tum từ ngày đầu cho đến hôm nay chịu ảnh hưởng và có sự đóng góp vô cùng lớn của các nhà khoa học.

Thay mặt Công ty cổ phần sâm Ngọc Linh Kon Tum, tôi xin tri ân và cảm ơn các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, phát hiện và công bố sâm Ngọc Linh, những người đã cung cấp cơ sở khoa học và tạo động lực cho sự hình thành và phát triển của Công ty cổ phần sâm Ngọc Linh Kon Tum”.

Những giá trị quý của sâm Ngọc Linh được biết đến rộng rãi cả trong nước và quốc tế như ngày hôm nay là có sự tham gia đóng góp của rất nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu. Thương hiệu cũng đã gửi những kỷ niệm chương và những bó hoa tươi thắm để tri ân những đóng góp to lớn ấy.