Sâm Ngọc Linh giả sẽ hết “đất” sống?

Sản phẩm Sâm Ngọc Linh chính gốc sẽ được dán logo, tem chỉ dẫn địa lý trong thời gian tới.

Ngày 31/08, tại buổi họp báo thông tin về hội nghị “Đầu tư phát triển Sâm Ngọc Linh Kon Tum và các dược liệu khác” (diễn ra từ ngày 04 đến 07/09 ở Kon Tum do UBND tỉnh tổ chức), ông Nguyễn Trung Hải, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông Thôn tỉnh Kon Tum, cho biết toàn tỉnh chỉ có 2 đơn vị trồng và cung cấp giống Sâm Ngọc Linh. Hai đơn vị này chưa bán sản phẩm ra thị trường.

70% – 80% là hàng giả

Huyện Tu Mơ Rông và Đắk Glei, tỉnh Kon Tum có 7 xã được công nhận chỉ dẫn địa lý (CDĐL) Ngọc Linh. Ngoài 2 doanh nghiệp (DN) là Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đắk Tô và Công ty Cổ Phần Sâm Ngọc Linh (TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum) được cấp giấy chứng nhận nguồn gốc Sâm Ngọc Linh, một số người dân có trồng loài cây này nhưng diện tích rất ít.

Cây sâm Ngọc Linh chính gốc sẽ được gắn tem, logo

Ông Nguyễn Trung Hải cho biết chỉ 2 công ty kể trên được các cơ quan chức năng công nhận. Giống, sản phẩm sâm Ngọc Linh. Đến 70% – 80% cây giống. Sản phẩm gọi là sâm Ngọc Linh bán trôi nổi trên thị trường là hàng giả. “Chỉ những người trồng có kinh nghiệm mới phân biệt được hạt.

Cây sâm giả với hạt, cây sâm thật, người bình thường không thể nào biết được. Cây tam thất có hình dạng bên ngoài rất giống cây sâm Ngọc Linh nên hay được dùng làm giả sâm Ngọc Linh” – ông Hải dẫn chứng.

Ông Hải cho biết hội chợ sắp tới sẽ tổ chức triển lãm sâm Ngọc Linh. Và các sản phẩm dược liệu. Những đơn vị nào có sản phẩm được chứng nhận nguồn gốc, chất lượng mới đưa vào trưng bày. Những sản phẩm không được chứng nhận nguồn gốc thì kiên quyết không cho tham gia triển lãm.

Dán logo, tem bảo vệ thương hiệu

Theo ông Lê Ngọc Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum. Sâm Ngọc Linh là một trong những cây trồng mũi nhọn phát triển kinh tế địa phương trong thời gian tới. Tỉnh Kon Tum đang trồng khoảng 400 ha sâm Ngọc Linh. Theo quy hoạch, đến năm 2030, diện tích sâm Ngọc Linh sẽ tăng lên 10.000 ha. Ngân sách tỉnh hỗ trợ 50 triệu đồng/ha cho các hộ gia đình trồng sâm liên kết với DN. Số tiền này sẽ được DN dùng để ươm giống và cung ứng cho người trồng. Tránh tình trạng bà con mua giống trôi nổi ngoài thị trường.

Để giữ vững thương hiệu, giá trị sản phẩm Sâm Ngọc Linh và hướng tới phát triển sản phẩm đặc thù này, tỉnh Kon Tum sẽ gắn logo, tem CDĐL Ngọc Linh cho sản phẩm sâm củ. Bà Trần Thị Tuyết, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Kon Tum cho hay chỉ những tổ chức, cá nhân tham gia Hội Sâm Ngọc Linh mới được sử dụng logo, tem và được công nhận CDĐL Ngọc Linh cho các sản phẩm. Nếu được quản lý, giám sát chặt chẽ, sâm Ngọc Linh giả sẽ hết “đất” sống trong tương lai gần. Tuy nhiên, do hiện nay các sản phẩm sâm Ngọc Linh có nguồn gốc chưa được bán ra thị trường nên dự kiến cuối năm 2018, logo mới được sử dụng.

Nghiên cứu kỹ trước khi di thực

Ông Nguyễn Trung Hải cho biết nhiều địa phương đang muốn di thực giống sâm Ngọc Linh về trồng. Tuy nhiên, đây là loài cây đặc hữu, mọc ở những nơi cố định và đòi hỏi điều kiện thổ nhưỡng, kế đến là độ che phủ, điều kiện khí hậu. Theo quy hoạch, sâm Ngọc Linh được trồng ở độ cao 1.200 – 2.000 m. Nhưng nếu đem sâm ở Kon Tum đến trồng ở những nơi khác có cùng độ cao thì không phát triển được, thậm chí chết.

Ông Đào Duy Khánh, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Kon Tum cho rằng sâm Ngọc Linh không chỉ là thương hiệu của Kon Tum mà còn là thương hiệu quốc gia nên cần có nghiên cứu khoa học kỹ lưỡng trước khi di thực loài cây quý này.

Bài và ảnh: Hoàng Thanh

Xem thêm: Kon Tum: Kỳ vọng đổi đời từ Sâm Ngọc Linh